پیدایش ایران

سرزمینی که ازقرن ششم ق م به بعد درتاریخ به نام قوم ایرانی منتسب گردید از دوره های دور مسکن اقوامی بود که ما اطلاع چندانی در بارة تمدن آنها نداریم، و همینقدر میدانیم که اقوامی که در این سرزمین می زیستند از نظر نژادی با اقوام میانرودان که همسایة آنها بودند همسانی نداشتند؛ بعضی از این اقوام - مثلا خوزی ها در جنوب غرب فلات ایران – با آریائیان فلات ایران هم ریشه نبودند ، و برخی دیگر از آنها چون هوری ها و لولوبی ها وگوتی ها ومانناها وکاشی ها (کاسیت) به احتمال زیاد با آریائیان از یک ریشه بودند. اقوام ایرانی که بعدها تمدن ایرانی را تشکیل دادند و ایران نام خود را ازآنها گرفت - گویا - از ز مانی از هزار ة دوم تا اوائل هزارة اول ق م از مناطقی در شرق و شمالشرق فلات ایران به درون ایران مهاجرت کرده درکنار هم نژادانشان که از روزگاران بسیار دوری دردرون فلات ایران بودند، اسکان یافتند . این بخش از قوم ایرانی پیش ازآنکه رهسپار مناطق داخلی ایران شوند درنواحی بلخ و سغد و خوارزم و مرو و گرگان و هرات (جاهائی که اکنون کشورهای تاجیکستان و ازبکستان و ترکمنستان و افغانستان قرار دارد ) در مجتمعات روستائی کشاورز و دامدار زندگی میکردند و بخشی از قوم بزرگ آریائی را تشکیل می دادند و در مقایسه با اقوامی که در دره پنجاب و سِند ( هرپه و موهِن جودارو ) می زیستند و همچنین در مقایسه با اقوام کلدانی و خوزی (عیلامی) و آشوری تمدنی نسبتا ابتدایی داشتند.